Mozes Peper

Lieke Peper

Op de eerste dag van 1913 wordt Mozes in Amsterdam geboren, als derde kind van Israël Peper en Marianne Peper-Koster. Hij wordt vernoemd naar zijn opa van vaderskant. Zijn zusjes Lea en Rozette zijn dan bijna 3 en 2 jaar oud. Hun vader is broodbakker. Als Mozes 10 jaar is, verhuist het gezin naar Oostzaanstraat 60 eenhoog. Daar blijven ze bijna negen jaar wonen.

Als Mozes 19 is wordt hij goedgekeurd voor militaire dienst, hoewel hij een breuk opvoert als lichamelijk gebrek. Een maand later vindt een herkeuring plaats en wordt hij alsnog voorgoed afgekeurd, in verband met onvoldoende gezichtsvermogen. Mozes is ongeveer 1 meter 60 lang en weegt circa 56 kilo. Hij heeft zeven klassen lager onderwijs genoten. Kennelijk wil Mozes net als zijn vader broodbakker worden, want hij werkt als broodbakkersknecht.

Rond die tijd, in april 1932, verhuist het gezin naar Oudeschans 44 tweehoog. Nadat Rozette en Lea zijn getrouwd en het huis hebben verlaten, verhuizen Mozes en zijn ouders in 1936 naar Oudeschans 88 tweehoog, een stukje verderop in de straat.

Niet lang daarna, op 27 januari 1937, trouwt hij met Reina Lierens. Mozes is dan 26 jaar oud en Reina een paar maanden jonger. Haar vader heeft een eigen bakkerij in de Lepelstraat. Per 1 februari betrekt het stel de woning op Ruyschstraat 32 eenhoog. Kort daarna komen Reina's ouders en broer onder hen wonen, op 32huis. Mozes werkt als broodbakker, Reina als winkeljuffrouw. Ze krijgen geen kinderen.

Een paar weken na de Nederlandse capitulatie, op 10 juni 1040, overlijdt Mozes’ moeder. In juli 1942 krijgen Mozes en Reina een vrijstelling van deportatie (een ‘Sperre’) in verband met Mozes’ werk in de Broodvoorziening van de Joodse Raad. Reina's ouders en broer krijgen ook zo'n vrijstelling.

Een klein jaar later, in mei 1943, moet de Joodse Raad het aantal Sperres drastisch verminderen. Zevenduizend Sperres worden ingetrokken, ook die van Mozes, Reina en Reina’s ouders. Net als vele anderen weigeren ze zich vrijwillig voor deportatie te melden. De nazi’s laten het er niet bij zitten en voeren razzia’s uit. Bij de grote razzia van 20 juni worden Mozes, Reina en Reina’s ouders opgepakt en samen met nog 5538 Joden direct naar Kamp Westerbork getransporteerd. Daar verblijft Mozes in barak 65. Op 29 juni wordt hij samen met Reina en haar ouders op transport gesteld naar Sobibor. Direct na aankomst, op 2 juli, worden zij alle vier vermoord. Mozes en Reina zijn dan beiden 30 jaar oud.

Mozes’ zus Rozette is drie weken eerder vermoord, ook in Sobibor. Zijn vader Israël en zus Lea zijn in Auschwitz al eerder vermoord.

_________
Bronnen m.b.t. de razzia’s:
https://www.joodsmonument.nl/nl/page/546965/razzia-s-deportaties-en-vrijstellingen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Razzia_van_20_juni_1943