Marianna Koperberg

Els van Tetering

Als Marianna, dochter van Hartog Koperberg en Engelina de Roode, negen jaar oud is, verhuist het gezin van Den Bosch naar Breda. Daar overlijdt Marianna's vader nog in datzelfde jaar. Marianna is dan het jongste van de vier in leven gebleven kinderen van het gezin Koperberg: vijf kinderen zijn al op heel jonge leeftijd overleden. Moeder Engelina had ook al kinderen uit een eerder huwelijk met Isaac Engelman. Een van hen is Jacob Engelman. Na de dood van haar vader woont Marianna op verschillende adressen in Breda bij deze halfbroer Jacob en diens vrouw Sara van Bueren. Vanaf haar zeventiende woont ze in diverse andere plaatsen in Nederland, waaronder Eindhoven, Nijmegen, Amsterdam, Zutphen, Rotterdam en Warnsveld. Ze werkt er nu eens als dienstbode, dan weer als winkeljuffrouw/verkoopster of huishoudster.

Marianna is ongehuwd gebleven. Uiteindelijk komt ze toch weer terug naar Breda: in 1940 staat Marianna samen met Jacob en Sara geregistreerd als een van de bewoners van het adres Dr. Van Mierlostraat 3. Op het Joods Monument staat echter als haar laatste adres vermeld: Dr. Van Mierlostraat 14. Een interessant detail vind ik dat dit laatste adres van 1971 tot 1992 in gebruik is geweest als synagoge. Vóór 1971 werden er al huiskamerbijeenkomsten gehouden. Bewoner is dan Izaak van Bueren, een broer van Marianna's schoonzus Sara Engelman-van Bueren. Een antwoord op de vraag of Marianna inderdaad op nummer 14 bij Izaak heeft ingewoond heb ik niet kunnen vinden. Wellicht heeft ze als verkoopster gewerkt voor Jacob, die koopman van beroep is, en/of voor Izaak, die in 1935 een meubelzaak heeft in de Catharinastraat. 

Op 17 februari 1951 is 'op aangifte vanwege de Minister van Justitie' de overlijdensakte van Marianna opgemaakt met als officiële sterfdatum 3 september 1942. Dat maakt het waarschijnlijk dat zij een van de Bredase Joden is geweest die op vrijdag 28 augustus uit Breda zijn gedeporteerd naar Westerbork, waarvandaan er op maandag en vrijdag treinen naar Auschwitz vertrokken. Marianna moet al op het eerste transport hebben gezeten en meteen na aankomst in Auschwitz zijn vermoord. Een gruwelijk einde van het bewogen leven van deze vrouw. Ik herdenk haar met veel respect.