Rephaël Jacob Smit

Marlene Hoynck

Rephaël (Raffi) stamde uit een redelijk welgestelde, niet-religieuze joodse familie. Hij zelf was in 1874 in Zaltbommel geboren als het zesde kind van Jozeph David Smit en Lea David Israel Ricardo. Later verhuisden ze met de familie naar Amsterdam en woonde het gezin op de Swammerdamstraat. Zijn vader was godsdienst onderwijzer en overleed toen Rephaël pas 10 jaar was.

Hij werkte in een schoenenhandel en in Londen ontmoette hij zijn volle nicht Janet Ricardo. Ze trouwden  in 1899 beide op 26-jarige leeftijd in de nieuwe synagoge in Amsterdam. Ze kregen twee kinderen Leopold Smit (1900) en Eleonaro Smit (1908). Ze verhuisden heel vaak maar woonden van 1913 tot 1918 op de Plantage Middenlaan nummer 17. In de jaren twintig reed Raffi al een automobiel, het vergind de familie goed. De kinderen ging naar het Barleus gymnasium. Het moet een muzikaal gezin geweest zijn want zijn zoon Leo Smit begon al jong met muzieklessen en schreef zijn eerste compositie op zestienjarige leeftijd en werd beschouwd al zeer talentvol. Zijn dochter Elenora speelde harp; haar lerares, de bekende harpiste Rosa Spier, was een vaste gast in huize Smit. Het schoenenmagazijn met kantoor werd in 1925 gevestigd op Oudezijds Voorburgwal 149 tot het einde aan toe. In 1941 was Raf verplicht (vanwege de antijoodse maatregelen) de zaak van de hand te doen.

Zijn vrouw Janet overleed na een langdurige ziekte in 1937, hijzelf had een attaque gehad in 1935 en was gedeeltelijk verlamd en woonde in kosthuizen. Zijn laatste bekende adres (Anne Vondelstraat nummer 12) was waarschijnlijk huize Marjo een verzorgingstehuis wat in 1982 afgebroken is.  Er is echter een kaart uit Kamp Westerbork met daarop een stempel van 24 sep. 1942 onder zijn naam staat Keizergsgr. 741 A’dam en in rood potlood de datum 23/10.42. Dit adres staat bekend als Verpleeghuis Barend. In dit huis woonden veel joden in de oorlog tijdelijk, dus wellicht was hij opgepakt op de Keizersgracht (?) en kwam hij op 24 september 1942 aan in Kamp Westerbork. Op vrijdag 23 oktober ging er een transport van 988 joden naar Auschwitz en deze kwam aan op 25 oktober 1942. Het is dus zeer waarschijnlijk dat hij in dit transport zat en bij aankomst meteen vermoord werd.

Zijn dochter Eleanore heeft de oorlog overleefd samen met haar man ze is 86 jaar oud geworden, maar ik heb niets kunnen vinden over wat zij heeft moeten doormaken. Zijn zoon Leopold is eind maart 1943 met zijn vrouw opgepakt. Op 27 april werden zij afgevoerd naar Sobibor waar zij direct na aankomst werden vermoord.

https://www.joodsmonument.nl/nl/page/577478/ndvs

https://www.openarch.nl/gld:2CA21DCE-3098-4176-9B41-A374CA0F4745/nl

https://www.maxvandam.info/humo-gen/family/1/F37156?main_person=I67055

https://www.dutchjewry.org/genealogy/ricardo/1382.shtml

https://leosmitfoundation.org/leo-smit

Jurgen Vis. Silhouetten, De componist Leo Smit. Biografie van de joods-Nederlands componist (1900-1943). ISBN 90-74560-43-1. In dit boek vond ik zeer gedetailleerde informatie over Raffie Smit.