Lion Potsdammer

Lennart Nicolai

Lion Potsdammer werd geboren in Steenwijk op 25 mei 1894 als zoon van Aron Potsdammer en Adèle Danielson. Hij trouwde in 1921 op 27-jarige leeftijd met Margaretha van Dijk in Zaltbommel. Samen kregen ze drie kinderen: Ronnie Aaron, Helena en Benno. 

Lion was godsdienstleraar en voorzanger van de Joodse gemeente in Breda. Omstreeks 1930 ging hij iedere dinsdagavond op de fiets naar Geertruidenberg om gedurende een paar uur onderwijs te geven over het Jodendom en de Hebreeuwse taal. Het was belangrijk dat Joodse kinderen Hebreeuws konden lezen, omdat ze als ze dertien werden bij hun Bar Mitswa (voor jongens) of Bat Mitswa (voor meisjes) een Thoratekst moesten voorlezen. In 1932 verhuizen Harry (Hartog Jacob) de Vries en zijn zusters naar Breda, evenals veel Joden die hen voorgingen en de kleine dorpen en stadjes verlieten. Lion raakt in die tijd bevriend met Harry. Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van opperrabijn Salomon Heertjes in januari 1933 heeft Lion een oorkonde voor hem gecaligrafeerd.

Het was op 16 juli 1942 dat de laatste vergadering van de Joodse Gemeente werd gehouden en de eerste bijeenkomst van de Joodse Raad voor Breda, onder leiding van de 'hoofdvertegenwoordiger' (= voorzitter) Henry Samuel. In de loop van de volgende maanden traden nog andere leden tot het bestuur toe: Louis en Jacob Haas, Van de Rhoer, Lion Potsdammer en Louis Broekhuysen. Door deze nieuwe leden konden verscheidene onderafdelingen - bijvoorbeeld voor financiële zaken - gevormd worden.

Tijdens de oorlog was Lion een van de onderduikers bij mevrouw Nicoline Hofman-Swijgman in haar huis aan de Wethouder Romboutsstraat in Breda. Toen zij op 29 mei 1943 gearresteerd werd had ze zestien Joden verborgen, waaronder Lion, diens vrouw en hun jongste zoon Benno. Toen hij werd weggevoerd na de sabbat, droeg hij het gebedskleed nog over de schouders. Tot 6 juli 1943 zat Lion gevangen in Kamp Westerbork, op die dag wordt hij getransporteerd van Kamp Westerbork naar Sobibor. Op 9 juli 1943 is Lion Potsdammer omgekomen in Sobibor, hij is dan 49 jaar oud. Mevrouw Hofman overleed in februari 1945 in Ravensbrück op 58 jarige leeftijd. Van de kinderen van Lion en Margaretha heeft alleen Ronnie de oorlog overleefd.

bronvermelding:

oorlogsbronnen.nl

genealogieonline.nl

geni.com

canon-geertruidenberg.nl

https://deoranjeboom.nl/wp-content/uploads/2015/02/Jb-47-1994-02.pdf

krantenbankzeeland.nl/issue/stm/1997-11-01/edition/null/page/37?query=

https://www.brabantserfgoed.nl/personen/h/heertjes-salomon

https://www.xavierahollander.com/images/stories/vera-de-vries.pdf

bronvermelding foto's:

foto op terras: europeana.eu

portretfoto:      deoranjeboom.nl

portretfoto 2:   omnia.ie

Hot-Club:        data.jck.nl

Helena:           geni.com

Benno:            geni.com