Keetje van der Bijl

Brigitte Boon-van der Mark

Keetje was een dochter van Joseph van der Bijl en Rachel Agsteribbe. Haar ouders kregen dertien kinderen, waarvan er zeven jong voor de oorlog overleden, ook haar ouders zijn voor de oorlog overleden. De andere zes kinderen, waaronder Keetje, zijn allemaal vermoord, vijf in Sobibor en een in Auschwitz.

Keetje trouwde op 24 augustus 1938 in Amsterdam met Samuel Vleeschhouwer (1917-1987, zoon van Michel Vleeschhouwer 1884-1944 en Anna Maria Schaap 1887-1964). Keetje en Samuel kregen twee zoontjes; Joseph (roepnaam Jopie, 1939-1943) en Michel (1941-1943). Beiden zoontjes werden vernoemd naar hun opa's. Op 31 december 1942 zijn Keetje en Samuel gescheiden, Samuel woonde volgens zijn Amsterdamse archiefkaart vanaf 13 november 1942 op het Waterlooplein 83 III. 

Keetje kwam op 27 maart 1943 met haar twee zoontjes aan in Westerbork, vanwaar zij op 30 maart 1943 op transport werden gesteld naar Sobibor, alwaar zij op 2 april 1943 aankwamen en werden vermoord in de gaskamers. 

Na de oorlog werd door de nabestaanden niet meer gesproken over de oorlog en de overleden familieleden, daardoor is er verder niets bekend over mama Keetje en Jopie en Michel. Er is zelfs geen foto van Keetje of haar familie, slechts een fotootje bij familie in Amerika van Jopie. Deze is genomen vlak voor zijn tweede verjaardag op 13 maart 1941. Deze foto werd na de oorlog door zijn vader naar familie - de broer van zijn vader om precies te zijn - in Amerika gestuurd. De dochters van deze oom van Jopie hadden geen idee wie dit jongetje op de foto was en vroegen op 5 mei 2017 of ik (Brigitte) kon vertalen wat er op de achterzijde van de foto stond en of ik wist wie toch dat schattige jongetje op de foto was. En zo kreeg de familie in Nederland voor het eerst Jopie te zien en kon er ook aan de familie in Amerika verteld worden wat Jopie was overkomen. Helaas zijn er geen andere foto's gevonden.

Keetje werd slechts 27 jaar oud, Jopie 4 jaar en Michel 1 jaar. Zij zijn door de familie - de kleinkinderen van opa Michel Vleeschhouwer, neven en (achter)nichten van Jopie en Michel - op 11 april 2022 herdacht met het plaatsen van Struikelstenen voor hun woning en ik heb hun namen op het Namenmonument geadopteerd.

Bronnen: Stadsarchief Amsterdam, Arolsen Archieven, Westerbork, transportlijsten Sobibor.

Foto's © René Boon en Brigitte Boon - van der Mark.