Betje Caneel

Geboren: Oisterwijk, 4 december 1882
Vermoord: Sobibor, 16 april 1943
Bereikte de leeftijd van 60 jaar
Pioenroosstraat 11, Eindhoven

Betje Caneel op het Joods Monument

Martine Zwolsman Martine Zwolsman

Betje Caneel geboren op 4 december 1882 en vermoord op 16-04-1943 in Sobibor

Betje wordt in Oisterwijk geboren als dochter van Emanuel Caneel en Clara van Dam. Ze heeft vijf broers en zussen.

Om in haar leven te voorzien werkt Betje als huishoudster en koopvrouw heeft gewerkt. Ze zou getrouwd zijn geweest , maar er zijn nergens gegevens bekend van haar man. Op 17 oktober 1909 krijgt Betje een dochter: Carolina. In 1931 trouwt Caroline met Phillippus Hartog. Ze krijgen twee zoons, Marius en Herman Hartog, maar het huwelijk wordt in oktober 1940 ontbonden. Carolina hertrouwt met Maurits van Dam. Met hem krijgt ze een dochter: Betje Jeanette van Dam, geboren op 17 september 1942.

In beide huwelijksaktes staat enkel de naam van de moeder van Carolina vermeld. Betje Caneel komt op 9 april 1943 in Westerbork aan. Vanuit daar wordt zij op 13 april naar Sobibor gedeporteerd. Ze is direct na aankomst, op 16 april 1943, vermoord. Betje is op dat moment 61 jaar oud. Haar dochter Carolina wordt in 1943, samen met haar dochtertje van één jaar, in Auschwitz vermoord.

De reden waarom ik ervoor gekozen heb om Betje Caneel te herdenken is dat Betje heeft gewoond in de buurt van waar ik heb gewoond in Eindhoven. Ook heb ik haar gekozen. Ook heb ik haar gekozen, omdat ik denk dat Betje het in haar leven al niet makkelijk heeft gehad. Zij kreeg een dochter van een man die verder niet voorkomt in de archieven. Zij heeft dus als alleenstaande moeder hard moeten werken om ervoor te zorgen dat haar dochter en zijzelf voldoende te eten had. In mijn verbeelding moet zij een sterke vrouw zijn geweest die met vallen en opstaan een liefdevol bestaan voor Carolina en zichzelf had opgebouwd. Carolina heeft later nog drie kinderen gekregen: twee zoons en een dochter. Van haar zoon Herman Hartog en haar dochter Betje Jeanette van Dam, weten we dat zij samen met haar moeder in Auschwitz is vermoord direct na aankomst op 17 september 1943. Over haar ex-man Philippus Hartog en haar zoon Marius Hartog zijn een gegevens gevonden.

Bronnen:
- Oorlogsbronnen.nl
- NIOD.nl
- Joodsmonument.nl
- Joods Cultureel Kwartier: jck.nl