Heinz Lewin

Emile Rijpert

Heinz Lewin werd in 1903 geboren in Görlitz, nu een Duitse stad aan de Poolse grens. Hij was de tweede van vijf kinderen. Heinz trouwt in 1927 met Erna. Haar achternaam, alleen te vinden op de de site Collecties Westerbork, is Kragen. De namen van hun drie kinderen blijven onbekend. Heinz is musicus.

Gestimuleerd door de politieke ontwikkelingen gaat het gezin in 1935 naar Nederland. Ze komen in Breda terecht en wonen aanvankelijk aan de Veemarktstraat 30a. De inschrijving op dit adres is op 28 februari 1935. Op 28 juni 1939 verhuist de familie naar Nieuwe Huizen nummer 32. In het adresboek van Breda van 1940 staat Heinz vermeld als handelaar en reparateur van muziekinstrumenten. In de meidagen van 1940 voelt Heinz zich wederom onveilig, want hij vlucht alleen naar het zuiden maar wordt in België opgepakt. Zijn vrouw en kinderen verhuizen in september naar Telefoonstraat 5a in Tilburg.

In de zomer van 1942 trekken ze door naar Frankrijk. Heinz wordt op transport gesteld richting Auschwitz. Hij vertrekt vanuit Drancy (Frankrijk). Als zijn trein tussen 26 augustus 1942 en 12 december 1942 daarheen is gereden is er een stop gemaakt in Cosel (Polen). In die periode werden mannen tussen de 15 - 50 jaar in Cosel uit de trein geselecteerd en ruw van hun familieleden gescheiden. Deze mannen gingen niet, zoals de rest, naar Auschwitz, maar gingen in Silezië zware tijden tegemoet als dwangarbeider, meestal in de oorlogsindustrie. Het is onduidelijk of Heinz Lewin in Cosel ook uit de trein is gehaald.

Op Joods Monument vinden we dat Heinz in het kamporkest van Auschwitz heeft gespeeld. Mogelijk heeft hij daardoor langer geleefd. Uiteindelijk is Heinz Lewin op 41-jarige leeftijd in Mauthausen overleden op 20 april 1945. Zijn vrouw Erna en de drie kinderen kwamen ook in Auschwitz terecht, maar wisten het concentratiekamp te overleven. Erna Lewin-Kragen is op 3 oktober 1992 overleden in de USA.

Hoe wrang? Heinz ging tot tweemaal toe op de vlucht en stierf in de bloei van zijn leven een verschrikkelijke dood. Zijn twee zussen en twee broers werden alle vier hoogbejaard.   

Bronnen: www.stadsarchiefbreda.nl, www.joodsmonument.nl, www.collectieskampwesterbork.nl, eigen archief.

Literatuur: Tussenstation Cosel, Herman van Rens en Annelies Wilms, Hilversum 2020