Hartog Eijsman

Anita Stoop Verlinden

Hartog Eijsman is op 24 april 1909 geboren in Den Bosch. Hij is de zoon van Zacharias Eijsman (1876-1942) en Kaatje van der Sluis (1869- 1924). Hij  trouwde in 1932 op zijn 23e met Lenke Grünwald (20 jaar, geboren in Hongarije) dochter van Jakob Grühwald en Borbala Schwarcz. Ze kregen samen twee zonen: op 22 maart 1935 Eduard Zacharias en op 4 juni 1937 León. Zijn beroep was koopman.

Hartog heeft zich moeten melden op 28 augustus 1942. Tot 31 augustus zat hij gevangen in Kamp Westerbork. Tussen 31 augustus en 1 september 1942 is hij getransporteerd van Kamp Westerbork naar Cosel. Een deel van de mannen werd hier uit de trein gehaald en tewerkgesteld. De vrouwen, kinderen en oudere mannen gingen vervolgens verder naar Auschwitz-Birkenau waar de meeste bij aankomst werden vergast. Hij behoorde dus tot de 'Coselgroep'. De deportatietrein naar Auschwitz stopte (soms) kort op station Cosel, ca 80 km van Auschwitz. Alle mannen tussen de ca. 15 en 50 jaar werden er dan uitgehaald en gescheiden van de familieleden. Hartog kwam terecht in de staalfabriek in Malapane, Silezië (het tegenwoordige Poolse Ozimek, Opole). In het naburige dorp Szczedryk is hij begraven op R.K. begraafplaats, in een massagraf van dwangarbeiders. Over hun lot is verder niks bekend, maar aangenomen wordt dat zij vermoord of bezweken zijn ergens in Midden Europa voor 31 maart 1944. Hij was toen 34 jaar oud. Zijn vrouw en kinderen zijn gedeporteerd naar Auschwitz en alle drie vermoord op 3 september 1942. Zijn vrouw Lenke Grunwald was 30 jaar, zijn zoon Eduard Zacharias Eijsman 7 jaar en zoon Léon Eijsman 5 jaar. Zulke jonge levens vermoord.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

Op 18 oktober 1989 is daar in aanwezigheid van een grote Nederlandse delegatie een gedenkteken ingewijd met de namen van 43 uit Nederland gedeporteerde joden. Ook de naam van Hartog Eijsman staat erbij.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

Bronnen: Joods Monument (https://www.Joods Monument)                                                                                                                                                                               J. Blader, Kroniek van 'n Vervolging. Joden in Breda, Oosterhout en omstreken.