Vogeltje Trompetter-Hammelburg

Manon van Straaten

Yizkor elo-him nish’mas Ishti, Biti, Achosi, Dodosi Vogeltje Trompetter:

Je wordt op 18 september 1896 geboren als Frederika Hammelburg, maar iedereen noemt je Vogeltje - naar je oma aan vaderszijde. Je groeit op in Amsterdam, waar je vader koopman en diamantslijper is. Je moeder Klara zorgt voor het gezin - vier  jongens en drie meiden: Nathan, Hijman, Salomon en Jacob, Marianna, jij en de jongste van het stel Sara. Je zusje sterft echter als jij 4 jaar oud bent.

Als je begin 30 bent, ontmoet je Mozes Trompetter. Mozes, handelsreiziger van beroep, woont dan al een aantal jaren met zijn ouders Hartog Mozes (chazan in de synagoge) en Sientje  in het centrum van Den Bosch. Jullie trouwen (jij 34 jaar en Mozes  33 jaar) op 3 december 1930 in Amsterdam, maar gaan in Den Bosch wonen.

Op 19 november 1931 wordt daar jullie zoon Henri geboren, maar jullie eerste kind sterft nog dezelfde dag. Een jaar later worden jullie opnieuw ouders: Op 26 november 1932 wordt jullie tweede zoon geboren die ook de naam Henri  krijgt, maar die jullie Hans(je) noemen. Op 22 november volgt Nico (of Nathan, vernoemd naar je oudste broer). Als de jongens 2 en 4 jaar oud zijn, in januari 1936, verhuizen jullie naar een nieuwgebouwde, ruime woning aan de Eschdoornlaan 19 - nu Wilhelminalaan - in Vught.

Vier jaar later, in mei 1940, wordt ook Vught bezet door de Duitsers en de maatregelen volgen elkaar in snel tempo op: Het wordt het alle joden verplicht duidelijk zichtbaar een ster te dragen. Er zijn razzia’s. Er wordt gestart met de bouw van de Konzentrationslager Herzogenbusch. Jullie zoon Henri mag niet meer naar school en eind augustus 1942 is de eerste grote deportatie van joodse inwoners een feit. De situatie wordt steeds penibeler en jullie proberen onder te duiken bij buren.

Dat mislukt. Volgens je registratiekaart ben je op 4 oktober 1942 samen met je man en je twee zoontjes Kamp Westerbork binnengebracht – om van daaruit op transport gesteld te worden naar Auschwitz. Daar zijn jij en je twee zoontjes van 9 en 7 jaar oud, na jullie aankomst op 12 oktober direct naar de gaskamer gebracht. Je man Mozes wordt in eerste instantie nog tewerk gesteld, maar ruim drie maanden later sterft ook hij in Auschwitz.