Judith van Gelder-Cohen

Anne-Marie de Leeuw

Judith wordt op 30 oktober 1886 in Gent, België, geboren als jongste van het gezin van de reizende koopman Samuel Cohen uit Breda en zijn vrouw Elisabeth de Boers. Er is veel verhuisd door het gezin. Men woonde in Gent, in diverse plaatsen in Zeeland, in Uden, Bergen op Zoom en tot slot weer in Breda. Vanaf 1903 woont het gezin op het adres Korte Gampelstraat 2.

De 21-jarige Judith trouwt met Eleazer van Gelder, een koopman uit Meppel. Hun eerste twee zonen worden in Meppel geboren: Aron op 23 augustus 1907 en Samuel op 16 augustus 1908. Op 20 april 1911 wordt in Borne hun jongste zoon Benjamin geboren.

In 1916 verhuist het gezin naar Breda, waar ze achtereenvolgens wonen op de Visscherstaat 3B, Korte Boschstraat 6A en vanaf augustus 1924 op de Weerijssingel 12.

Benjamin, die kantoorbediende werd, gaat als eerste het huis uit: hij trouwt in 1933 met Esther Montanhes en gaat in Eindhoven wonen. Samuel trouwt in 1939 met Johanna Emerentia Chatrer en gaat wonen op de Zandbergweg 172 in Breda. Zoon Aron blijft thuis wonen.

Aron is al vóór juni 1942 tewerkgesteld in een werkkamp in Oost-Nederland. Hij zal van daaruit via Kamp Westerbork worden gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij op 28 februari 1943 wordt vermoord.

Judiths tweede zoon, Samuel, wordt in 1944 vermoord ergens in Midden-Europa en Benjamin, de jongste, in 1945 in Auschwitz. Benjamins vrouw Esther wordt bevrijd, maar zij zal enkele dagen later in het ziekenhuis overlijden. Judiths kleinzoon Eleazer, die op 25 januari 1942 geboren is, zal de oorlog overleven.

Op 20 november 1942 wordt Judith zelf samen met haar man gedeporteerd. Op 23 november worden zij beiden vermoord in Auschwitz.

Judith had een drie jaar ouder broer, Barend Cohen, die in Breda gemeenteraadslid voor de SDAP was. Ook hij en de zijnen zijn vermoord.

Bronnen:

Stadarchief Breda; www.joodsbreda.nl