Salomon Stodel

Gerda van't Hoff

Het levenspad van Salomon en Raatje was kort.

Gebroken harten zijn glanzende sterren geworden aan ons firmament.

Salomon Stodel en Raatje Stodel-De Leeuw woonden in de Vrolikstraat 273-3. Volgens de cartotheek van de Joodse Raad was Salomon schoenmaker, gespecialiseerd als pantoffelmaker, toen nog een echt ambacht. Salomon en Raatje hadden een dochter, Eva, die naaister was. Ook Naatje de Leeuw woonde op dit adres. Zij was vast familie van Raatje, geen zusje. Uit de bronnen blijkt niet welke relatie er was en waarom zij bij het gezin woonde.

Salomon’s familie kwam oorspronkelijk uit de buurt rond het Waterlooplein, Vlooienburg. Een familie van kooplieden en ambachtslieden. Aan het begin van de eeuw verhuisden veel Joodse families uit Vlooienburg naar de Transvaalbuurt en Oosterparkbuurt. Ook geen rijke buurten maar destijds nieuwe buurten met betere woningen. Salomon’s moeder Eva, die in 1938 weduwe was geworden, kwam te wonen in de Lange Nekstraat, in de Transvaalbuurt.

Wat is er gebeurd met dit gezin? Wisten zij van elkaar wat er gebeurde? Alleen van moeder Eva is te achterhalen dat zij in Westerbork is geweest, maar de anderen?  Het maakt droevig te lezen dat zij ieder, op verschillende data, zijn omgekomen in Auschwitz of Sobibor. Wat een grote eenzaamheid moet hier achter schuil gaan. Raatje was 41 jaar toen zij op 7 september 1942 in Auschwitz werd vermoord. Dochter Eva was 16, toen zij op 23 september 1942 in Auschwitz bezweek aan maag-darm catarre. Naatje was 39 toen zij op 30 september 1942 overleed in Auschwitz. Moeder Eva was 76 toen zij op 28 mei 1943 in Sobibor werd vermoord. Salomon werd als laatste vermoord in een van de kampen in Midden Europa, op 31 maart 1944, anderhalf jaar na Raatje.

Bronnen:Joodsmonument.nl, Oorloglevens.nl, Arolsen Archives, Joodsamsterdam.nl