Ester Mendes-Sitters

Lydia Scholte

‘Vrouw van Jacob Mendes en moeder van 4 + 2 kinderen’. Een verhaal waaraan nog geschreven blijft worden...

Dit 'verhaal' over Ester is langer dan 300 woorden. Na de eerste versie, kreeg het nog een staartje en ik verwacht dat er nog meer informatie over Ester en haar gezin naar boven gaat komen de komende tijd. De nieuwe informatie zal ik t.z.t. met zeer veel respect en liefde toevoegen. Ik kies ervoor het verhaal te schrijven in de volgorde zoals het mij 'verteld' werd.

Op 30 maart wordt Ester vanuit kamp Westerbork naar Sobibor vervoerd waar ze op 2 april 1943 wordt vermoord. Ester bereikte de leeftijd van 81 jaar. Ester wordt op 3 november 1861 geboren in Rotterdam. Haar vader en moeder zijn Salomon Levie en Maria Sitters. Op 10 december 1884 trouwt Ester in Amsterdam met diamantslijper Jacob Mendes. Ze zijn beiden 23 jaar oud.  Jacob wordt geboren in Amsterdam op 28 augustus 1861. Het jaar van zijn overlijden is niet bekend. Zijn vader en moeder zijn Benjamin Mendes en Abigael Caransa. Ester en Jacob krijgen samen 4 kinderen: Mina (1887), Benjamin (1892), Cornelia (1894) en Salomon (1895).

Dochter Mina Mendes trouwt in 1913 met Hijman Lopes Dias (behanger van beroep). Ze overlijdt op 8 februari 1928 op 41 jarige leeftijd. 

Benjamin Mendes trouwt op 7 oktober 1915 met Heintje Wurms. Hij is diamantversteller. In de huwelijksakte valt me op dat zijn vader Jacob word genoemd zonder beroep. Benjamin overlijdt 28 mei 1943 in Sobibor.

Cornelia trouwt in 1927 met Johannes van der Steen. Vader Jacob is dan al overleden. Ze woont met Johannes in de Vrolikstraat op nummer 204. Ze overleeft kamp Westerbork. Cornelia overlijdt op 16 januari 1970. Ze ligt begraven op ‘De Nieuwe Ooster’. Haar grafnummer heb ik gevonden maar er is geen steen te zien. Alleen gras en madeliefjes. 

Salomon trouwt in 1917 met Marianne Dresden. Hij is dan expeditie knecht. Ze wonen vlakbij de 3^e Oosterparkstraat op de Tugelaweg 60/1. Zijn vader is nog steeds zonder beroep. Salomon zat gevangen in kamp Westerbork. Er staat vermeldt dat hij is omgekomen. 

Op de website joodsmonument staat dat Ester samen met Heintje Moscou-Jacobs op de 3^e Oosterparkstraat woonde toen ze werd gedeporteerd. Heintje (1873-1943) wordt op 69 jarige leeftijd ook in Sobibor vermoord op 26 maart 1943. Zij is de weduwe van Samuel Aardewerk (1871-1908)

--------

Tot zover de feiten. Een opsomming. Koel. Afstandelijk. En gruwelijk. Urenlang ben ik op zoek naar een sprietje meer informatie.  Een verhaal. Een foto. Iets meer dan dit. Ik vind het niet. Alleen de feiten over geboorte, huwelijk of dood. En die zijn ook niet volledig blijkt. ‘Alleenstaand – geen gezinsverband bekend’ staat er regelmatig in verschillende bronnen over Ester Mendes-Sitters.

Inmiddels weet ik beter. Je was getrouwd. Je had 4 kinderen en je overleefde je eerstgeborene Mina. Toen dit gebeurde, kon je dit verdriet niet delen met je man Jacob want ook hij was al niet meer. Wie was er bij je toen jij werd gedeporteerd? Ben je samen met huisgenoot en weduwe Heintje afgevoerd die dag? Waren je kinderen Benjamin, Cornelia en Salomon bij je? Was er iemand die je ondersteunde?

Op een prachtige en zonnige dag, met de tuin vol met ontluikende kracht, heb ik jouw naambordje gemaakt. Ik wilde het licht en de energie van het leven en de natuur overbrengen. Je met warmte omringen. Het verhaal van hereniging wordt gesymboliseerd door de eendjes. Je man Jacob, wachtende... op jou en jullie 4 kinderen. 

--------

En toen kwam er plots nog een staartje...  Ik had Dhr. van Raam (zie beneden bij bronnen) oa mijn vraag over Jacob zijn onbekende sterfdatum voorgelegd. Na twee dagen ontving ik een uitgebreide mail terug met heel veel nieuwe informatie waar ik heel erg dankbaar voor ben dat hij dit voor mij bij elkaar gesprokkeld heeft.

Ester haar man Jacob Mendes is op 62 jarige leeftijd overleden te Amsterdam op 14 september 1923. Hij is van beroep ook kapper geweest (naast diamantslijper).

Ester was hoogzwanger toen ze met Jacob trouwde in december 1884. Op 12 februari 1885 wordt dochter Abigael geboren. Ze wonen op de Govert Flinckstraat 37 in Amsterdam. Abigael overlijdt heel jong op 5 juli 1901. Ze is dan 16 jaar oud.

Na de geboorte van dochter Mina in 1887 wordt dochter Rebecca geboren te Amsterdam op 21 november 1888. Ze wonen dan op de Quillijnstraat 155 . Rebecca overlijdt op 12 april 1906. Ook op jonge leeftijd. Ze is 17 jaar geworden.

Ester en Jacob waren dus ouders van 6 kinderen i.p.v. 4! Ik heb twee kleine eendjes te weinig getekend. Vandaar de toevoeging van de foto van moeder eend met 6 kleine pulletjes...