Frieda van Loon

Frank van Doorn

Frieda wordt geboren op 22 oktober 1924 in Bergen op Zoom, als dochter van textielhandelaar Isaäc van Loon en diens tweede vrouw Rosali Poppelsdorf. Ze wonen op Bosstraat 34, in een woning boven Isaäcs manufacturenwinkel.

Na de Duitse inval en de capitulatie verwacht Isaäc het ergste en ziet geen andere uitweg dan de dood in vluchten. Op 16 mei 1940 hangt hij zichzelf op in zijn winkel en wordt dezelfde ochtend gevonden door Frieda en haar moeder. De schok is zo hevig dat ze daarna niet meer in hun eigen huis durven te wonen.

Frieda bezoekt als enige Joodse leerlinge het Sint-Gertrudislyceum in Roosendaal. Haar klasgenoten hebben met haar te doen als ze soms plots in huilen uitbarst; ze weten wat haar vader heeft gedaan.

Het wordt alleen maar moeilijker voor Frieda. In september 1941 moeten Joodse kinderen naar speciale scholen. Voor Frieda zou het betekenen dat ze naar het Joodsch Lyceum in 's-Hertogenbosch zou moeten. De burgemeester van Roosendaal en Nispen probeert dat nog te beletten. Ze is immers het enige Joodse meisje op de school en zit in haar eindexamenjaar. Maar het mag niet baten; Frieda wordt van school gehaald.

In februari 1942 verhuist Frieda met haar moeder naar Amsterdam. Middenin de grootste Joodse gemeenschap van Nederland hopen ze daar veiliger te zijn, maar dat blijkt een illusie. Op 10 augustus wordt Frieda opgepakt bij een razzia rond het Centraal Station.

Ze wordt binnengebracht in Westerbork in voorbereiding op transport naar het oosten. Zogenaamd zou Frieda tewerkgesteld worden in een kwikmijn in Polen. Dat is het nieuws dat haar oude school in Roosendaal bereikt, waar het met ongeloof wordt ontvangen.

In werkelijkheid wordt Frieda rechtstreeks naar Auschwitz getransporteerd, waar ze op 30 september 1942 wordt vermoord. Ze is 17 jaar geworden.

Bron: A. van Buuren-Meinardi, De geschiedenis van Joodse families in Bergen op Zoom (Oosterbeek, 2013), pp. 97-109