Maurits Gokkes

Janet Vlug

Maurits is in Amsterdam geboren. Hij komt uit een gezin met vier zussen: Grietje (1912), de tweeling Heintje & Helena Anna (1914) en Sophia (1919). Maurits is de enige jongen. Sophia overleeft de oorlog, van Grietje is het onduidelijk.

Maurits’ moeder, Dina overlijdt in 1928 op 41 jarige leeftijd, Maurits is dan 11 jaar oud. Na het overlijden van Dina hertrouwt Maurits' vader in 1929 met Bloeme Witteboon.

Zelf trouwt Maurits op 3 augustus 1939 met Eva Vreeland. Zij krijgen samen een dochter Dina Roosje (het meisje is vernoemd naar de moeders van Maurits en Eva). Maurtis wordt op 31 maart 1944 in Warschau vermoord op 26-jarige leeftijd. Zijn vrouw en dochter zijn al eerder vermoord op 10 september 1943, in Auschwitz. 

Warschau is een redelijk onbekend concentratiekamp in de hoofdstad van Polen. Eerst is er op deze plek een getto waar ongeveer 500.000 joden worden opgesloten en onder embarmelijke omstandigheden leven. Er was heel weinig eten en er heerste slechte hygiëne. Het concentratiekamp Warschau werd ingericht, nadat de Duitsers na de opstand in het voorjaar van 1943 het getto met de grond gelijk hadden gemaakt. Honderden Nederlanders zijn in de oorlog ingezet om de resten van het getto van Warschau te ruimen. De Joodse dwangarbeiders werden vanaf 31 augustus 1943 in vijf transporten vanuit Auschwitz aangevoerd. In het voorjaar van 1944 kwamen nog ten minste 2000 joden uit Hongarije. Hoeveel gevangenen in totaal in het kamp verbleven is niet duidelijk. De schattingen lopen uiteen. Net voor de ontruiming van het kamp werd de administratie vernietigd. De gevangenen van het concentratiekamp Warschau werkten op het gettoterrein. De dwangarbeiders moesten uit het puin bruikbaar materiaal halen: miljoenen bakstenen, stukken ijzer, lood en koper en ook de porseleinen potten van elektriciteitsmasten. De bakstenen werden verkocht aan Poolse aannemers die ze met paard en wagen afvoerden. Tussen de verwoeste gebouwen vond men honderden doden, die werden gestapeld en verbrand. Later functioneerde het als een crematorium, waar men ook de gevangenen cremeerde, die gestorven waren door ontberingen of waren omgebracht.

Het naambordje van Maurits Gokkes is gemaakt door een leerling van de 4ᵉ Montessorischool de Pinksterbloem op 4 mei 2023

Bronnen: https://nos.nl/artikel/369441-het-onbekende-kamp-van-warschau - Door verslaggever Pauline Broekema

http://www.deathcamps.org/occupation/kzwarsaw_nl.html