Regina Furmanski

Patricia Raaijmakers

Regina is een meisje uit Rotterdam dat maar 11 jaar is geworden.

Regina had een opa en een oma afkomstig uit Polen, vlak bij Rusland. Haar vader Leo is in Rusland geboren. Ze had tantes en ooms in Nederland en die zullen wel eens met Regina gespeeld hebben als ze op de thee kwamen. Ze had ook haar broertje Rudolf om mee te spelen (al was het leeftijdsverschil wel wat groot) en natuurlijk schoolkameraadjes. Vermoedelijk gingen zij naar de synagoge aan de Kipstaat 76 - dat was een synagoge gesticht door andere Oost-Europese (en Russische) Joden. De synagoge met zijn mooie Heilige Arke is in de meidagen van 1940 platgebombardeerd en verbrand in de vuurzee die daarop volgde. Daarna konden Regina en haar familie misschien nog terecht in de synagoge aan de Spoorsingel 60 b (boven poelier Monderer).
Wel is bekend dat haar vader een winkel had samen met een andere Rotterdammer, de heer Victor Altschul. Een winkel in fournituren, waarvan er toen tientallen in een stad waren. Misschien droomde Regina ervan om later in zo’n winkel de baas te zijn.
Ik heb niet kunnen vinden waar Regina op school zat, wel dat ze van de Duitsers niet op die school mocht blijven. Alle Joodse kinderen moesten ineens naar een aparte school. Stel je voor; ineens naar een andere school in een andere wijk van Rotterdam en jouw eigen spelletjes met jouw eigen vriendjes niet meer mogen spelen. En het werd nog veel erger.

Regina is met haar familie weggevoerd uit de Adrien Mildersstraat, een kleine maand vastgezet in de gebouwen (Huis van Bewaring) aan de Noordsingel en via Westerbork in een beestentrein naar Hitler-Duitsland gebracht. Sterfdatum houden we 1 oktober 1942 aan. 

Het hele gezin waar Regina deel van uitmaakte is weggevaagd, vermoord. Er zijn in mei 2024 struikelsteentjes geplaatst voor hun woonhuis om hen allevier te herdenken.

Inmiddels weet ik dat een jongere broer van Regina’s moeder de oorlog als door een wonder heeft overleefd. Hij heeft nazaten in Nederland en in Amerika.

Omdat we zo weinig weten over Regina heb ik hier een citaat geplaatst uit het boek van Isaac Bashevis Singer; Shosha. De Nederlandse vertaling is van Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam.

De droschke stopte voor een poort in de Gnoynastraat. Er lagen hier binnenplaatsen die meer dan honderd jaar oud waren. Er waren steegjes waar boeren ‘s ochtends vroeg met hun waar uit de dorpen in de buurt kwamen. In de kelders werden de eieren in kalk bewaard. Op nummer 3 zat de sjoel van Krel, waar ik op eigen houtje wel eens een blad uit de gemara ging lezen toen ik van cheder af was. Op nummer 5 zaten een synagoge en nog een shoel. Het rituele badhuis waar mijn moeder als jonge vrouw naar toe ging was nog altijd in gebruik. Zelfs de lijnkoeken, de kekers met bonen en de aardappelkoek die hier werden verkocht roken nog precies zoals ik me herinnerde. 
Moeder zei: “Er is niets veranderd.”Voor het blok waar wij waren gestopt stonden een paar karren. De paarden stonden uit hun haverzakken een mengsel van haver en fijngehakt stro te eten. Duiven en mussen pikten de zaadjes op die eruit vielen. Mannen in korte jassen van schapenvacht en met petten op sjouwden met zakken, kratten en manden. Door de gedeeltelijk met ijsbloemen bedekte ramen kwam het geluid van kinderen die een psalm uit de Pentateuch opdreunden - een cheder.