Marianna Stad

Adi Shtadler

Het verloren transport

Marianna is op 24 mei 1926 in Amsterdam geboren. Zij is de eerste dochter van Simon Stad (1920-1945) en Roosje Stad - Groenteman (1902-1968) en de jongere zus van Henny Stad (1929). Ze woonde met haar familie in de Retiefstraat 24-1 in Amsterdam. Marianna is genoemd naar haar grootmoeder (haar vaders moeder), Marianna Scheffer (1870-1943) die in Arnhem is geboren en in Sobibor is vermoord. Haar vader, Simon Stad, was een matrassenmaker. Hij had zijn eigen winkel in de stad. Marianna werkte voor de oorlog als naaister. Marianna heeft in Kamp Westerbork in Nederland en in Bergen Belsen in Duitsland gevangen gezeten. Zij is op 3 juni 1945 in het Duitse Tröbitz omgekomen. 

In april 1945 is bij Tröbitz een trein achtergelaten met 2500 gevangenen, het verloren transport. Die trein had een dertien dagen durende dwaaltocht van meer dan zeshonderd kilometer tussen de frontlinies gereden; de bedoeling was om de trein vanuit concentratiekamp Bergen-Belsen naar een Theresienstadt te brengen. Op 23 april 1945 vonden oprukkende troepen van het Rode Leger de trein en bevrijdden de nog levende gevangenen. Ongeveer 200 mensen hadden de reis niet overleefd, waaronder haar vader Simon Stad, hij werd 43 jaar. In de weken die volgden, stierven door een epidemie nog 320 mensen aan de gevolgen van het dodentransport. Een van hen was Marianna, zij overleed op 3 juni 1945. 

In 1950 zijn de stoffelijke resten van Simone en Marianne Stad overgebracht van Tröbitz naar Nederland en herbegraven op de Joodse begraafplaats in Diemen. Haar moeder, Roosje Groenteman, heeft de oorlog overleefd. Zij is na de oorlog getrouwd met Simon Italiaander. In 1968 is zij op 66 jarige leeftijd aan een hartaanval overleden. De jongere zus van Marianna is nog in leven en woont in Amerika. 

Bronnen: Joods Monument, Wikipedia, United States Holocaust Memorial Museum