Salomon Izaaks

Lieke Peper

Als Salomon in 1892 wordt geboren, wonen zijn ouders ongetrouwd samen op Laagte Kadijk 10 in Amsterdam. Net als zijn twee jaar oudere broer Jacobus Marinus krijgt hij daarom de achternaam van zijn moeder Anna Maria Kreugel. Zijn moeder en haar jongere zus Cornelia Alida Elisabeth die ook in het huis woont, zijn geboren in Amsterdam. Zijn vader Barend Izaaks is geboren in Leeuwarden, maar is met zijn ouders en zes broers en zussen naar Amsterdam verhuisd, minstens tien jaar voordat Salomon ter wereld komt. Salomon wordt vernoemd naar zijn grootvader van vaderszijde, een koopman geboren te Groningen. In september 1894 krijgt hij een zusje: Sara Maria Kreugel. Een klein jaar later, in mei 1895, trouwen zijn ouders en krijgen alle drie kinderen (na erkenning) de achternaam van hun vader: Izaaks.

Salomon is bijna 16 jaar wanneer zijn moeder op veertigjarige leeftijd overlijdt. Op zijn negentiende wordt hij als dienstplichtige ingeloot bij de Nationale Militie (de toenmalige Nederlandse krijgsmacht; officieel duurde deze diensttijd zeven jaar, maar in de praktijk dienden de dienstplichtigen een tot anderhalf jaar, met daarna nog twee herhalingen van vijf tot zes weken). Zijn broer Jacobus Marinus was drie jaar eerder vrijgesteld van dienst in verband met een lichamelijk gebrek. Vandaar dat Salomon niet wordt vrijgesteld op basis van broederdienst. Salomon is 1,66 m. lang en is net als zijn vader en broer diamantslijper van beroep. 

Op oudjaarsdag 1919 trouwt Salomon met de drie jaar jongere Vrouwtje Peper. Hun eerste dochter Anna Maria wordt geboren in 1920 in Amsterdam. Later verhuizen ze naar Antwerpen, waar in 1924 Esther geboren wordt. Op 20 mei 1930 keert het gezin terug naar Amsterdam. Na ruim een maand op Karel du Jardinstraat 19 eenhoog (bij het gezin van Vrouwtje's zus) verhuizen ze naar naar de overwegend Joodse Swammerdambuurt. Eerst wonen ze op Blasiusstraat 17 driehoog. Op eenhoog woont dan het gezin van Salomons broer, dat ook net is teruggekomen uit Antwerpen. Na drie jaar verhuist Salomon met zijn gezin naar Eerste Boerhaavestraat 26huis. Hier wordt in 1934 hun jongste dochter Philippine geboren. Drie jaar later verhuizen ze naar Swammerdamstraat 31huis, om de hoek aan de overzijde van de straat. Salomon werkt inmiddels niet meer als diamantslijper, maar als werkverschaffingsarbeider. 

Niemand van het gezin overleeft de oorlog. Dochters Anna Maria en Esther worden op 27 juli 1942 weggevoerd naar Kamp Westerbork. Op de dag van Anna Maria's (en Esthers?) deportatie naar Auschwitz, op 31 juli, worden Salomon, Vrouwtje en de achtjarige Philippine naar Kamp Westerbork gevoerd. Twee maanden later, op 5 oktober, worden ook zij gedeporteerd naar Auschwitz. Anna Maria en Esther zijn daar dan al vermoord, en drie dagen later treft Vrouwtje en Philippine hetzelfde lot.

Een jaar later, op 31 augustus 1943, wordt Salomon vermoord in Midden-Europa. Hij is dan 51 jaar oud.