Mozes van Beek

Mo Verlaan

Wat begon als een klein verhaal om iemand uit mijn buurt te herdenken, werd een steeds groter web, een web van familie vertakkingen waarbij elke tak weer een slager of slachter bleek te zijn geweest. Mozes van Beek, mijn persoon om te herdenken die het dichtst bij mijn huis had gewoond, was slager van beroep geweest. Mijn vader was ook slager in hart en nieren geweest en daarbij veel te jong op zijn 61ste overleden. Het herdenken van Mozes ging plots samenvallen met mijn eigen verleden en verdriet. De vader van Mozes, Herman van Beek: slager, zo ook de vader van Herman, Salomon: vleeschhouwer. Broer Emanuel: slager! Zijn zus Josina was met slager Abraham van der Linde getrouwd. De vader van Abraham was vleeschhouwer. Ook in de familie van de moeder van Mozes, Jette de Wolff wemelt het van de slagers. Haar vader: slager. Haar opa van moederskant Salomon van Menk: vleeschhouwer en mijn favoriet: de vrouw van Salomon, Saartje Simon Brandes: slachterse!

Mozes was getrouwd met Henriette Reindorp in 1916. Haar vader, Hertz Reindorp: slager. Hertz was getrouwd met Flora Hamburg, haar vader Abraham David Hamburg: slager. Haar zusje Jette Hamburg was getrouwd met slager Marcus Nenk. De vader van Marcus, Israel Nenk: slager.

Mijn gedachte drijven af naar mijn eigen familie, mijn vader had als oudste zoon eigenlijk de boerderij over moeten nemen, maar hij wilde zo graag slager worden dat hij de breuk met zijn vader er voor over had. Zijn broer Cock was naar Nieuw Zeeland gevlucht en werd daar boer. Zijn jongste broer Ben wilde ook persé slager worden. Mijn vader kreeg 4 dochters en geen van ons had interesse om de slagerij over te nemen, dat deed hem pijn. Hetgeen hij had opgebouwd kon hij niet doorgeven. Maar toch zit de liefde voor het vlees ook in mij, ik werd chef kok.

Het doorgeven van het ambacht was vroeger heel normaal, het was ook letterlijk zekerheid bieden aan je kinderen en brood op de plank voor hun kroost. Ging het bedrijf niet van vader op zoon, dan maar naar de schoonzoon. Zolang het maar in de familie bleef. 

Hoe dieper ik graaf in mijn onderzoek naar Mozes, hoe meer het begint te confronteren, zoveel familielijnen van Mozes en Henriette stoppen allemaal in 1942 en 1943 in Sobibor of in Auschwitz. Mozes werd 64 en Henriette 56. Ze zijn beide op 30 april 1943 in Sobibor omgebracht. Het is schokkend om de jaartallen te lezen, met hen zo vele broers, zussen, neven, nichten en kinderen allemaal weggevoerd naar concentratiekampen en omgebracht. Deze herdenking is een ode geworden aan alle slagers, slachters en een slachterse uit de enorme familie van Mozes en Henriette en ook een beetje aan mijn vader slager Jan Verlaan.

Er waren waarschijnlijk meerdere kinderen uit het huwelijk van Mozes en Henriette, maar slechts over hun zoon Herman van Beek, geb in 1918 is een militair rapport te vinden. Wat bleek: ook hij was slager en hij is in 1951 geëmigreerd naar Sidney en daar in 1984 overleden.