Jacob de Paauw

Gerda van't Hoff

Jacob de Paauw staat op de Erelijst Verzet en Koopvaardij. Hij was een held, een moedige man. Jacob was joods, verspreidde illegale bladen, hij was actief voor Het Parool en bood hulp aan onderduikers. Daarbij werd hij geholpen door zijn broer Tobias (1886) en diens zoon Samuel (1921) die ook actief waren. De mythe dat joden zich niet verzetten is hardnekkig: het tegendeel is waar. Veel joden waren actief in het verzet. Ook Jacob, zelfs nadat Tobias in 1942 was gearresteerd en in Mauthausen vermoord.

Jacob was diamantbewerker, hij en zijn vrouw hadden twee kinderen, zij woonden in de Javastraat 87driehoog.  In de jaren twintig vond hij geen werk meer en het gezin moest leven van de steun. Jacob was bekend in de voetbalwereld: in 1913 richtte hij de voetbalvereniging HEDW op. In 1931 moest hij zijn functie als voorzitter neerleggen en werd erevoorzitter. In de oorlog verbood de bezetter de vereniging omdat die veel joodse leden had.

Jacob werd verraden. Op 11 november 1943 werd hij opgepakt en afgevoerd naar de gevangenis Amstelveenseweg. Drie maanden later werd hij overgebracht naar Kamp Westerbork. Op 3 maart 1944 werd hij gedeporteerd. Jacob is op 9 juli 1944 in een van de kampen in Midden-Europa overleden.

Tegelijkertijd werden ook neef Samuel opgepakt en een baby die hij onderduik gaf: Marcel Benjamins 9 maanden oud, het kind van een goede vriend, dat uit de crèche tegenover de Hollandse Schouwburg was gesmokkeld.

Jacob was gemengd gehuwd, zijn vrouw en kinderen droegen geen Jodenster en overleefden de oorlog. De zoon van Jacob was twaalf jaar toen zijn vader werd opgepakt. Nog steeds ziet hij zijn vader met baby Benjamins op de arm en neef Samuel naast hem de Javastraat uitlopen, de hoek om ... Op 3 oktober 2019 was hij erbij toen een Stolperstein werd geplaats voor Jacob, Samuel en Marcel.

Bronnen:

Joodsmonument.nl

Oorlogslevens.nl

Joodsamsterdam.nl

Vriendenvandewatergraafsmeer.nl

Oost-online.nl