David van Zwanenbergh

Werkgroep Struikelstenen Uden

David van Zwanenbergh trouwde in 1919 met de Gorinchemse Judith van Leeuwen. Ze gingen wonen in Uden aan de Sint Janstraat A-160. David was veehandelaar en bezat veestallen in het dorp. David en Judith waren geziene mensen in Uden. Op 9 mei 1923 werd hun dochter Elisabeth (Betty) van Zwanenbergh geboren.

De Veghelse Willem van Schijndel was een vriend van David. Toen tijdens de Tweede Wereldoorlog deportatie dreigde heeft Willem de identiteitspas van zijn dochter Maria aan David gegeven voor dochter Betty, want de meisjes leken op elkaar. Dit heeft Betty’s leven gered. Betty was altijd in de veronderstelling dat het een vervalst persoonsbewijs was. Pas nadat Maria het artikel 'Joden zijn nog niet vergeten' ( Brabants Dagblad, 26-1-2015) las en contact opnam met Betty’s zoon Hans, bleek dat het een echte pas was.

Vóór hun vertrek begroef David een ijzeren kistje met foto’s en sieraden in de tuin. Grotere spullen werden bij kennissen ondergebracht. David betaalde 3000 gulden aan een bekende die hun overtocht naar Engeland zou regelen. Er gebeurde echter niets en het geld bleek spoorloos. Daarop dook het gezin onder in de kelder van Martinus Geurts, die David kende van sociëteit Nimrod. Omdat het te gevaarlijk werd, moesten zij hier na enkele dagen alweer weg. Vervolgens hebben zij enkele dagen ondergedoken gezeten bij de familie Rutten aan de Hulstheuvel in Uden, in een geheime schuilplaats in de kippenschuur achter de boerderij. Ook hier werd het echter algauw te onveilig en het gezin ging naar pension Eljo-Zamy in Ugchelen, in de buurt van Apeldoorn. Betty zat hier ondergedoken bij Judiths broer Abraham.

In de nacht van woensdag 14 op donderdag 15 juli 1943 werd er een inval gedaan in het pension en alle Joden, waaronder David en Judith, werden opgepakt en weggevoerd. Ze bleven enkele dagen in Kamp Westerbork en zijn daarna gedeporteerd naar Sobibor. Daar zijn ze direct na aankomst, op 23 juli 1943, vermoord.