Hartog van Straten

zuster Felicitas, zusters DMJ

De Hebreeuwse naam die Hartog werd gegeven bij zijn geboorte was Zvi, maar zijn roepnaam was Hans. Zo wordt hij vermeld achterop een foto die is gemaakt tijdens een uitstapje. Hans staat waarschijnlijk als tweede van rechts op de achterste rij; zijn zusje Betty zit vermoedelijk helemaal vooraan rechts, met een strik in haar haar. Zo’n strik draagt Betty ook op een eerdere gezinsfoto. Hier heeft Hans zijn rechterhand op de schouder van vader Max gelegd; Betty, in een zomers jurkje, leunt tegen moeder Cato. Het is een mooie, ontspannen foto.

Waar Hans als kind naar school ging is niet bekend, maar zijn zusje Betty ging naar de Nutsschool aan de Van der Does de Willeboissingel, dus is het aannemelijk dat ook hij op die school zat, vooral ook omdat het een openbare school was die op zaterdag was gesloten.

In december 1932, het jaar dat Hans leerplichtig werd, verhuisde het gezin in ieder geval van de Van Noremborghstraat in de wijk De Muntel naar het Emmaplein in de wijk Het Zand. Was dat misschien ook vanwege de kinderen, omdat ze vanuit het vorige adres in De Muntel flink moesten omlopen naar school, of riskeren dat de bruggen voor het vrachtverkeer over de Zuid-Willemsvaart open stonden? Er waren nog wel meer gevaren: zo is er een foto van een brugwachter, die bij weer een andere brug in de buurt van De Muntel, vele mensen van de verdrinkingsdood zou hebben gered die bij zijn ophaalbrug te water waren geraakt! 

Naar welke middelbare school Hans vervolgens ging is ook niet bekend, maar hij zat niet op de HBS zoals zijn zusje en het lijkt er ook op dat hij niet net als zijn zus naar het Joodsch Lyceum ging. Van Hans resteren twee foto’s, genomen in de geborgenheid van zijn gezin en omgeven door vriendjes en neefjes en nichtjes.

Bronnen

Erfgoed ’s-Hertogenbosch, Register van Geboortens Huwelijken en Overlijden Nederlandsche Israëlitische Gemeente ’s-Hertogenbosch aanvang nemende primo January 1844, 0195-inv. nr. 650, p. 84: ‘6 mei 1926. Hartog. Zoon van Mozes van Straten en Cato Zwanenbergh’. Hartogs Hebreeuwse naam Zvi staat in de kantlijn.

Hans komt niet voor op de foto die gemaakt is van de leerlingen van het Joodsch Lyceum, zie Erfgoed ’s-Hertogenbosch, https://hdl.handle.net/21.12121/14776779.

In het onderschrift wordt wel vermoed dat óf Hans óf Michel van Straten wordt afgebeeld (nr. 33), maar op de handgeschreven lijst van leerlingen van het Joodsch Lyceum komt alleen de op 8 februari 1928 in Zaltbommel geboren Michel van Straten voor, zie Marijke Bus en Davy Velleman, Het gedroomde leven, abrupt voorbij. Een kroniek van het joods lagere schooltje en het Joodsch Lyceum. ’s-Hertogenbosch, Bus en Velleman, 1995, p. 24.

Met dank aan Marion van Maren.

Afbeeldingen

Hans van Straten in gezelschap van Netty, Betty, Freddy en Loutje van Zwanenbergh, Betty van Straten, Hanne Sternfeld, Loek en Bep Rosenbaum, Eddy en Eefke de Winter. Privécollectie van de familie Stronkhorst.

Gezinsfoto van de familie Van Straten. Privécollectie van de familie Stronkhorst.

Erfgoed ’s-Hertogenbosch, Beeldbank nr. 0002058: Mathijs Ekels, bijgenaamd ‘Thijs de brugwachter’.