Sonja Hadassa Rabbie

Marjies Rienderhoff

Wie was jij, Sonja?

Waar hield je van? Van de zon? Van vlinders? Van ..........................? Hoe was het om samen met je ouders en je twee zussen in de Ploegstraat te wonen? Was het een stoffige boel bij jullie thuis? Met een vader die kleermaker was en twee zussen die knipster waren? Heb je op straat gespeeld in Betondorp? Als je was blijven leven, had je op straat misschien wel een jongetje gezien dat heel goed kon voetballen en later wereldberoemd werd.

Naar welke school ging je? Heb je je tiende verjaardag nog kunnen vieren met vriendjes en vriendinnetjes? Of was de school toen al gesloten voor Joodse kinderen? Wanneer stond je in de rij bij het Muiderpoortstation om te vertrekken uit Amsterdam?

Zo jong, nog maar 10 jaar, en je leven kwam ten einde in Auschwitz. Ben je direct na de zware reis, in een veewagon waarschijnlijk, vermoord in een gaskamer, samen met je moeder Mietje, die toen 49 jaar was? Waar was je vader Simon toen? Hij is bijna een jaar na jullie gestorven, op 31 augustus 1943, op een onbekende plek in Midden-Europa.

Hoe komt het dat je zussen nog een poosje op een adres in de Transvaalbuurt hebben gewoond? Wanneer zijn zij weggevoerd? Ze zijn ruim twee jaar na jou en je moeder om het leven gebracht, ook in Auschwitz, op 31 januari 1944. Klara was toen 17 jaar en Eva was 21 jaar.

Een leeg huis laten jullie achter. Een lege plek in de buurt. Vandaag staan we hier even stil en we denken aan jou en aan je familie.

Dag Sonja!

Bronnen: websites van Joods Monument en Stadsarchief Amsterdam.