Esther de Winter-Zeldenrust

Cis van Heertum

Op de plek waar ooit hun woning stond, aan de Korte Tolbrugstraat in Den Bosch, waait op gure dagen de wind over het plein dat leidt naar woon- en winkelcentrum De Arena. De Pijp, zoals de buurt heette waar ze woonde met haar man en haar gezin, is al in de jaren 50 gesloopt. Esther werd geboren aan een andere kant van de stad, aan de Vughterdijk 68 (nu Vughterstraat 216). Haar moeder was Rebecca Eijsman (geboren in Maastricht in 1868, vermoord in Sobibor in 1943), haar vader Hartog Zeldenrust (geboren in Den Bosch in 1853, daar overleden in 1943). 

Op 16 oktober 1912 trouwde Esther met Leendert de Winter, die als beroep koopman opgaf; Esther had geen beroep. Hij was 18, zij 17; beide ouderparen gaven hun toestemming. De getuigen waren Leenderts oom Herman de Winter (koopman), Esthers oom Louis Zeldenrust (bode in de synagoge), Solomon Nort (koopman) en Petrus Johannes Taks (spoorwegbeambte), allen uit Den Bosch. De handtekeningen van Leendert en Esther staan onder de huwelijksakte.

Esther en Leendert kregen zeven kinderen. Hun eersteling, geboren op 31 mei 1917, zal zijn genoemd naar Esthers moeder. Dochter Rebecca trouwde op 31 januari 1936 met Antonius Martinus Damen. Zij was fabrieksarbeidster, hij sigarenmaker. De bruidegom was zes jaar ouder, en katholiek. Door dit gemengde huwelijk is Rebecca waarschijnlijk aan het lot van haar familie ontsnapt. Het echtpaar had twee kinderen: Johanna, geboren op 28 april 1936 en Leendert, geboren op 22 december 1943. De geboorte van 'Annie' kon nog geregistreerd worden in het geboorteregister van de synagoge.

Esther en Leenderts tweede kind, Mozes, werd geboren op 28 april 1921, en zal zijn genoemd naar Leenderts vader. Drie jaar later, op 21 september 1924, volgde Hartog, vermoedelijk vernoemd naar Esthers vader. Hartog Zeldenrust moest nog geen twee jaar later, op 15 maart 1926, aangifte doen van het overlijden van zijn kleinkind. Het jaar daarna kregen Leendert en Esther nog een tragedie te verwerken, want op 2 maart 1927 werd een kindje doodgeboren. Hun tweede dochter, Sara, werd geboren op 12 november 1928. Het gezin werd op 21 juni 1932 verder uitgebreid met de komst van Herman, op 12 oktober 1937 volgde Hartog Philip. Met uitzondering van Rebecca, die overleed in 2004, een jaar na haar zoon Leendert, heeft het gezin van Esther en Leendert de oorlog niet overleefd.

Bronnen

BHIC, toegangsnr 550.083, inv.nr. 1580, aktenr 195: Gemeente ’s-Hertogenbosch, huwelijksakte Esther Zeldenrust en Leendert de Winter, 16 oktober 1912.

Erfgoed 's-Hertogenbosch, 0195-inv. nr. 650, Register van Geboortens Huwelijken en Overlijden Nederlandsche Israëlitische Gemeente ‘s-Hertogenbosch aanvang nemende primo January 1844, p. 50 (geboorte Esther), p. 135 (huwelijk Esther en Leendert), p. 77 (geboorte Rebecca), p. 90 (geboorte Annie).

Erfgoed 's-Hertogenbosch, BS Geboorten na 1811, aktenummer 839.

Erfgoed 's-Hertogenbosch, BS Huwelijken na 1811, aktenummer 195.

Erfgoed 's-Hertogenbosch, BS Overlijdens na 1811, aktenummer 205 (overlijden Hartog).

Afbeelding

BHIC, toegang 550/1580/195, Huwelijksakte Esther en Leendert.