Johanna den Hartog-de Roode

Hanna van Solinge

Johanna de Roode was de dochter van Alexander Abraham de Roode en Jansje van der Stam. Alexander en Jansje kregen in totaal twee kinderen. Na Johanna, werd in 1813 zoon Heijman Abraham geboren. Vader Alexander was koopman. Johanna wordt op  25 januari 1910 aan de Hoogstraat 250 in Rotterdam geboren. Zoon Heijman Abraham wordt op 28 februari 1913 geboren op de Kipstraat 47 b te Rotterdam. Het gezin verhuist nog naar Den Haag en weer terug naar Rotterdam. Vlak voor de oorlog woont men op de Goudsche Wagenstraat 34.

Over Johanna is niet veel bekend. We weten dat het gezin veel verhuisde binnen Rotterdam en tussen Rotterdam en Den Haag. Dit komt waarschijnlijk doordat het voor vader Alexander schijnbaar moeilijk was om een succesvolle onderneming te runnen. Hij geraakte een aantal malen in faillissement.

Waar ging Johanna naar school? Ging ze naar een vervolgopleiding of zat ze thuis? We weten het niet. Als ze op 30 juli 1942 trouwt met de zeven jaar oudere Simon den Hartog staat er in de huwelijksakte, zonder beroep. Ze woont op moment van huwelijk al niet meer in het ouderlijk huis, dus het is aannemelijk dat zij op een op andere manier in haar eigen onderhoud voorzag.

Op 30 juli 1942 trouwt Johanna dus met Simon den Hartog (Sliedrecht, 1903). Op de akte staat vermeld dat Johanna ongehuwd is. Simon was al eerder gehuwd. Op 22 mei 1935 trad hij in Haarlem in het huwelijk met Roza Elizabeth Morgenthau – een Duits Joodse vrouw. Dit huwelijk was heel kortstondig. Op 28 oktober 1935 werd het al weer ontbonden. Roza reisde in 1936 af naar Argentinië en stierf daar in 1979.

Opvallend is dat er op en rond 30 juli 1942 diverse joodse stellen in het huwelijk traden in Rotterdam. Voor alle stellen gold dat zij dispensatie kregen voor het afkondigen van het huwelijk. Kennelijk was er haast geboden. Bij sommige huwelijken die dag waren familieleden aanwezig als getuigen. Zo niet bij Johanna en Simon. Als getuigen treden twee medewerkers van het stadhuis op. Dit duidt op paniek.

De hausse aan huwelijken had te maken met dreiging van deportatie. Het lijkt erop dat men hoopte dat het huwelijk enige veiligheid zou bieden tegen de deportaties. Of had men het idee dat men door het huwelijk in de werkkampen niet gescheiden zouden worden?

In het geval van Johanna en Simon bleek dit geen bescherming te bieden. Op 30 juli om 6 uur melden Johanna en haar kersverse echtgenoot Simon zich bij Loods 24. Samen met 1.100 andere joodse Rotterdammers wordt het jonge echtpaar op transport gezet naar Kamp Westerbork. Op 3 augustus gaan zij  vanuit Westerbork op transport naar Auschwitz. Bij aankomst werden zowel Johanna als Simon direct omgebracht. Het Rode Kruis vermeldt een sterfdatum van 30 september 1942, maar dat is hoogst waarschijnlijk niet correct. Het lijkt op een willekeurige standaarddatum, die is gekozen voor alle mensen waarvoor geen exacte gegevens beschikbaar zijn. Van Johanna zijn voor zover te achterhalen is, geen foto’s aanwezig. We moeten het doen met haar handtekening onder de huwelijksakte.

NB bij Namen en Nummers staat voor Johanna een adres in Delft vermeldt. Echter op haar persoonskaart van de Joodsche Raad staat dat zij is geregistreerd in Rotterdam: Beukelsdijk 35. Simon den Hartog woonde op nummer 25. Johanna en Simon zijn vanuit Rotterdam op transport gezet.