Naphtali de Rosa

Marja aan 't Goor

Napthali is in 1874 geboren in Amsterdam en van joodse afkomst. In het bevolkingsregister staat als beroep violist geschreven. Op 31 maart 1897 trouwt Naphtali in Amsterdam met Grietje Visscher (1869 Elburg). Grietje komt uit een streng Christelijk Gereformeerd gezin. Zij is dan al moeder van een zesjarige zoon, Willem Visscher. Willem wordt bij het huwelijk aangenomen als de zoon van Napthali.
Grietje Visscher is een nicht van mijn oma.

Samen met Grietje reist hij naar Parijs, naar Düsseldorf, naar Brussel. Aangenomen mag worden dat hij met zijn vioolspel de kost verdiende.
Vanaf ± 1914 vindt Napthali werk als violist op emigratieschepen naar Amerika. Grietje en Willem reizen meestal met hem mee. Wellicht zal hij gespeeld hebben in een dansorkest op feestelijke dansavonden. Het lijkt er op dat Napthali en Grietje het in Amerika naar hun zin hebben. In 1917 laat Nathali zich naturaliseren en is dus Amerikaans staatsburger. Ook staat hij  als soldaat in de Eerste Wereldoorlog geregistreerd. Het gezin keerde naar Amsterdam terug en zijn weer vanaf 30 juli 1929 ingeschreven. Grietje is in 1934 overleden in Amsterdam. Naphtali de Rosa is op 6 januari 1943 vermoord in Westerbork.

De geschiedenis krijgt een merkwaardige wending. Het is begin 20e eeuw. Twee journalisten van het Algemeen Handelsblad bedenken een plan om zonder geld al zwervend op avontuur te gaan. Het zijn Jean Louis Pisuisse en Max Blokzijl. De één als Belg en de ander als Duitser. Zij zingen Napolitaanse liederen. Bij een aantal visitekaartjes vindt Pissuisse de kaartjes van Napthali de Rosa en van Joseph Pardo. Het lijkt hen geschikte namen om te gebruiken. Na dit avontuur treden zij in verschillende theaters in Nederland op en krijgen beroemdheid. In dezelfde tijd reist de echte Naphali de Rosa door Europa.

Bronnen: Stadsarchief Amsterdam, Familysearch, Depher, Boek: Avonturen als straatmuzikant, 1908 Becht.