Clara Abas-Coppenhagen

Lieke Peper

Clara wordt geboren als het vijfde kind van Raphaël Jacob Coppenhagen en Marianne Kleerkoper. Haar zussen Aaltje en Heintje zijn dan bijna 9 en 7 jaar oud, haar broer Jacob is bijna 5 en broer Gompel is 2. Twee weken voor haar tweede verjaardag wordt haar zusje Branca geboren en weer twee jaar later Sara. Het gezin woont op verschillende adressen in het centrum van Amsterdam: in de Moddermolensteeg, Sint Antoniesbreestraat en Rapenburgerstraat. Clara's vader is eerst koopman en later kassier.

Op 2 juli 1903 trouwt ze met de één jaar oudere briljantslijper Salomon Jacob Abas. Dat lijkt een dubbelhuwelijk te zijn, want op dezelfde dag trouwt ook haar zus Branca. Tien maanden later wordt hun zoontje Nathan geboren. Hij is vernoemd naar Salomon Jacobs vader. Drie jaar later krijgen ze een dochtertje, dat ze vernoemen naar Clara’s moeder: Marianne.

Zoon Nathan wordt in 1924 als dienstweigeraar tot een celstraf van 10 maanden veroordeeld. In 1927 verlaat hij het ouderlijk huis op Swammerdamstraat 73 eenhoog. Dochter Marianne trouwt in 1932 met Jacques Santcross, met wie ze elders in Amsterdam gaat wonen. 

Nadat de kinderen het huis hebben verlaten, trekt Clara’s ongehuwde broer Gompel bij haar en haar man in op de Swammerdamstraat. Als Salomon Jacob op 1 juli 1939 is overleden, komt twee maanden later ook Clara’s zus Heintje hier wonen. 

Op 13 april 1943 worden Clara, Heintje en Gompel gedeporteerd naar Kamp Westerbork. Volgens Oorlogsbronnen.nl wordt Clara met het transport van 20 april* naar Sobibor gedeporteerd en bij aankomst op 23 april direct vermoord. Heintje en Gompel maken ook deel uit van dit transport en worden op dezelfde datum vermoord.

Ook Clara’s zoon Nathan wordt door de nazi’s vermoord. Schoondochter Gerdina Hendrina, die als Nederlands hervormd staat geregistreerd, overleeft de oorlog.

Dochter Marianne wordt in april 1943 met haar gezin opgepakt en via de Hollandse Schouwburg, Kamp Westerbork en Kamp Amersfoort in 1944 naar Bergen-Belsen gedeporteerd. Zij overleven de gruwelen van de oorlog en keren in 1945 terug naar Amsterdam. In 1946 verhuizen ze naar Engeland.

_______________
*Op dezelfde website staat op de registratiekaart van de Joodse Raad echter aangegeven dat Clara op 2 mei op transport is gesteld. In dat geval is zij dus niet samen met Heintje en Gompel naar Sobibor gedeporteerd, en klopt ook haar sterfdatum niet.