Rita Magnus

Marieke Middelkoop

Dag Rita, kleine meid,

omdat ik ook in de Koninginnestraat heb gewoond, koos ik jou. Jij woonde op nummer 24, ik op nummer 73. Ik woonde er 40 jaar na jou, maar ik had je tegen kunnen komen, we schelen tenslotte maar 7 jaar. Jij had de pech dat je aan het begin van de oorlog geboren werd, als jongste van vijf kinderen. Waarschijnlijk voelde je meteen de angst van je ouders. Ze lachten naar je, ze knuffelden je, ze tilden je uit je bedje, deden je in bad en kleedden je aan. Ze droegen je. Maar toch, er was altijd iets groots en dreigends aanwezig. Je hing misschien aan je moeders rok, je huilde misschien meer dan normaal, of je was juist heel stil. Het waren angstige tijden.

En toen, op zekere dag, brachten ze je naar Lisse, naar onbekende mensen. Ze namen afscheid van je en beloofden terug te komen. En dat je lief moest zijn. Ze lieten je daar achter met je knuffelhondje Herta en je pop Hettie. Je was twee jaar. 

Ik zag de foto die er in die tijd van je is gemaakt. Je staat rechtop voor de camera in de studio van een fotograaf. Je draagt zwarte lakschoentjes, een grote witte strik in je haar, op je jurkje drie geborduurde paddenstoelen. Daar sta je en je hebt geen idee van wat er gebeurt. Er is waarschijnlijk tegen je gezegd dat je stil moet staan. Dat doe je, je geeft geen krimp. Je bent alleen, en kijkt een beetje angstig. Je houdt twee knuffelbeesten vast.

Het is misschien wel de enige foto die er van jou bestaat. Ik vond hem op de website van Joods Monument. Ik heb er lang naar gekeken.

En toen werd je ziek. Ernstig ziek: difterie. Dat schrijft Coby Baltus in 2014 in het Nieuwsblad van Oud Lisse, wanneer ze haar oorlogsherinneringen ophaalt. Coby was acht jaar toen jij als onderduikpeuter bij hun in het gezin werd opgenomen. Ze waren dol op je, schrijft ze.

Je overleeft de ziekte niet. Je moeder is met levensgevaar vanuit haar onderduikadres in Limburg naar je toe gekomen om bij je te zijn die laatste dagen, om afscheid van je te nemen, en je te begraven. Je ligt op begraafplaats Duinhof te Lisse. Je bent op een maand na drie jaar geworden.

Je ouders, broertjes en zusjes hebben de oorlog overleefd, lees ik. Alleen jij niet. Arme jij..