Anna Cohen-Levie

Annette Storms

In de Schoolstraat te Breda woonde Anna Levie met haar man Barend Cohen. Zij waren in 1911 getrouwd. Anna werd de moeder van Esther, Samuel, Maurits, Elizabeth en Leo; en de grootmoeder van Benjamin.

Barend was borstelmaker, agent bij een loterij en gemeenteraadslid voor de SDAP. Het gezin woonde in een van de oudste straten van Breda, naast de synagoge. Als je de deur uitkwam, zag je het oudste stenen huis van Breda: het huis Brecht op het terrein van de vroegere burcht: het kasteel. Zij woonden kortom in een zeer historische omgeving. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de synagoge geplunderd en verwoest. Gelukkig is deze na de oorlog hersteld en weer in gebruik genomen als gebedshuis. 

Op 29 september 1942 kreeg Barend een oproep om te gaan werken in een kamp bij Doetinchem. Op die datum doken Barend en Anna met hun zoons Maurits en Leo onder, ergens in Keizersveer. Hier werden zij vijf maanden later, op 27 februari 1943, gearresteerd. Ze werden overgebracht naar het Huis van Bewaring te Breda en later naar Kamp Westerbork. Vanuit Westerbork volgde op 11 april 1943 deportatie naar Sobibor, in het oosten van Polen. Barend, Anna en Maurits werden bij aankomst onmiddellijk vermoord. Leo kwam in een werkkamp terecht en stierf op 30 november 1943 in Dorohucza op de leeftijd van 19 jaar. Geen van de andere kinderen Cohen overleefde de concentratiekampen. Ook de achtjarige Benjamin niet. 

Op het naambordje van Anna heb ik steentjes gelegd. Volgens Joods gebruik laat je een steen achter na bezoek aan het graf, ten teken dat je geweest bent en de dode herdenkt - dat is wat nu gebeurt.

Ook wordt de naam van Barend Cohen voor altijd vastgelegd: in de nieuwe buurt Molenkwartier in de wijk Brabantpark komt de Barend Cohenstraat. De straat wordt naar hem genoemd vanwege zijn betekenis voor de samenleving en de symboolfunctie die hij had als representant van de Bredase Joodse gemeenschap die de vernietigingskampen niet heeft overleefd.