Rudolf Simon Max Lewin
Geboren:
Leipzig,
Overleden:
Duitsland,
Bereikte de leeftijd van
27 jaar
Beroep: Loodgieter
Oudemansstraat 1, Utrecht
Rolf Lewin is mijn opa, en die van mijn broer, maar ik heb hem altijd de vader van mijn moeder genoemd. Toen zij werd geboren in oktober 1939, was hij nog maar 21 jaar. Snel daarna brak de oorlog uit en in die chaotische tijden verdween hij veel te vroeg uit haar leven.
De vermelding hier is een beetje raar voor me: Leipzig, loodgieter en Utrecht, zijn woorden die hem niet kenmerken voor mij. Wel: een zoontje tijdens rijke warenhuistijden in Dantzig, het kleine broertje van Kurt/Chris Lewin, met moeder Lea Feldblumm-Cahn rond 1936/37 naar Nederland gekomen, een pension in Scheveningen, soldaat in Nederland en verzet. Bij de bouw van de Atlantikwall moest iedereen uit Scheveningen verhuizen en is hij in Utrecht en in het verzet beland. Van die Utrechtse tijd weet ik verder niets.
Mijn moeder heeft een prachtig verhaal geschreven toen ze zijn naamsteen voor het Holocaustmonument adopteerde. En nog mooier: voorafgaand aan de onthulling heeft ze erover verteld in de uitzending van Kruispunt. Hier is de link naar de hele uitzending van Kruispunt, een monument van namen.
Schrijfster en nicht Lisette Lewin heeft met input van haar vader, Rolfs overlevende broer, geschreven over het gezin waar hij uitkomt: ‘Herfstreis naar Dantzig’.
Bijna tot haar tachtigste was mijn moeder er niet zeker van of hij dood was of ergens anders opnieuw begonnen. We weten pas dat hij toch echt in Auschwitz is overleden sinds haar nicht Elsja Lewin dat ontdekte in 2019. Maar liefst drie jaar is hij daar geweest, om na de bevrijding ervan alsnog te overlijden.
Gedicht van Yvonne Lewin, bij de adoptie van de steen voor het Nationaal Holocaustmonument, 2 september 2021
Papa
Ongeëerd afgeserveerd
OVERLEVEN!
Alles geprobeerd
3 volle jaren gecrepeerd
de duistere kant
van het leven geleerd.
Toen toch het einde
en alles liep verkeerd.
maar nu, papa
word je wel geëerd
een onvergankelijke steen
die aan de wereld leert
wie je was, hoe je was
in een muur, hard als glas.
Oh god, verhoed
dat het weer gebeurt
dat de mensheid
zichzelf aan stukken scheurt.
